گردشگری شهری یکی از مهم ترین مولفه های اثر گذار در توسعه گردشگری بوده که در بهبود اقتصاد شهری نیز موثر می باشد.

بر همین اساس، گردشگری ورزشی نیز یکی از زیرمجموعه های گردشگری و صنعت توریسم است که شامل سفر کردن به مناطق مختلف جهان به منظور شرکت کردن در یک رویداد و مسابقه ورزشی و یا تماشای فعالیت ورزشی است.

برگزاری هر کدام از مسابقات و رویدادهای ورزشی در سطوح استانی، منطقه ای، ملی و بین المللی، فرصت مناسبی را برای سرمایه گذاری و میزبانی و به تبع آن، رشد اقتصادی به ویژه رشد اقتصاد شهری به وجود می آورد. به همین دلیل، گردشگری ورزشی، صنعت رو به رشدی بوده و همه کشورها تلاش می کنند تا پیش زمینه های این صنعت سود آور را در کشورشان فراهم کنند.

گردشگری ورزشی

در یک تعریف ساده و گسترده، گردشگری ورزشی به هر نوع مسافرتی گفته می‌شود که باهدف تماشای یک رقابت ورزشی و یا شرکت در آن رقابت انجام گردد. برای مثال، کسی که قصد خرید بلیط هواپیما به مسکو و تماشای رقابت‌های جام جهانی در این شهر را دارد، یک گردشگر ورزشی به‌حساب می‌آید.

تاریخچه گردشگری

تاریخچه صنعت گردشگری به ۲۰۰۰ سال قبل و زمان روم باستان بر میگردد. در آن دوره، شهروندان روم باستان ثروتمند مصمم شدند که برای تعطیلات تابستان از شهر کمی فاصله بگیرند. بنابراین، مسئولین صنعت گردشگری، نیازهای گردشگران را تامین کردند و اقتصاد و وضعیت گردشگری کشور برای مدت های طولانی رشد چشمگیری داشت اما با پایان دوره امپراطوری روم، این دوره هم به پایان رسید. علاوه بر این، در قرون وسطا ، علاقمندان به گردشگری مجددا توانستند زمینه گردشگری را با برنامه ریزی برای سفر و تهیه مکان هایی برای خوردن و خوابیدن فراهم کنند. علاوه بر علاقه به گردشگری ، عواملی مانند سلامت و فرهنگ نیز موجب شد تا افراد زیادی از آبگرم ها و ساحل های شهرهای اروپا بازدید کنند. یکی دیگر از دلایل ایجاد و رشد گردشگری ، صنعتی شدن جوامع اروپا و افزایش اوقات فراغت طبقه ثروتمندان بود. در این دوره، کارآفرینان شروع به ساخت انواع هتل ها ، جاده ها و کشتی های مسافرتی کردند. صنعت گردشگری در سال ۱۳۰۰ شمسی به طور پیوسته موفق و پررونق بوده اما در کل، موفقیت آن به خواسته های گردشگران و شرایط اقتصادی بستگی داشت. موضوعات مورد بحث در این مقاله شامل انواع گردشگری ورزشی، تاثیر گردشگری ورزشی، آموزش گردشگری ورزشی ،گردشگری ورزشی در ایران وگردشگری ورزشی و اقتصاد هستند.

اهمیت و کارکردهای گردشگری ورزشی

گردشگری می تواند از نظر فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی بر میزان درآمد و رشد کشورها تاثیر گذاشته و یکی از منابع مهم اشتغال زایی و کسب درآمد نیز محسوب می شود. امروزه رویدادهای ورزشی بسیار مورد علاقه و توجه عامه مردم و ورزشکاران هستند. یکی از تاثیرات گردشگری ورزشی این است که گردشگران می توانند با جنبه های مختلف فرهنگ و جاذبه های کشور میزبان (کشور برگزار کننده مسابقات) اشنا شده و تبادل فرهنگی کنند. علاوه بر این، ترکیب ورزش و گردشگری، مفهوم و ساختار جدیدی را برای پرکردن اوقات فراعت و ایجاد شادی و نشاط فراهم آورده است. از این جهت، گردشگری ورزشی میتواند در ارتقا سرزندگی و بهبود سلامت جوامع نقش موثری داشته باشد. همچنین، کشورهای پیشرفته در زمینه ورزش سرمایه گذاری کرده و به صورت جدی و پیوسته از ورزش حمایت می کنند. زیرا ، توجه به شور و نشاط افراد و مخصوصا نیروی کار، منجر به افزایش کارایی و کاهش چشمگیر میزان جرم و بزه می شود.

برای روشن شدن بهتر موضوع ، اثر گذاری یکی از بازیهای جدید ورزش های حرفه ای یعنی بازی دو تیم تراکتورسازی آذربایجان و پرسپولیس در رشته فوتبال حرفه ای که جدیدا برگزار گردید را مثال می آورم:

از روزی تیم تراکتورسازی تبریز به لیگ برتر فوتبال ایران صعود کرد و سپس تیم شهرداری تبریز و بعد ماشین سازی تبریز و فولادگستر آذربایجان، فضای گردشگری ورزشی شهر تبریز نیز متحول گشت. حضور بیش از ۸۰ هزار نفر در استادیوم یادگار امام تبریز و به تبع آن رونق گرفتن هتل ها، رستوران ها، مشاغل سرپایی، بوفه گردانی، تبلیغات تلویزیونی، رونق کار خبرنگاری ورزشی و خیلی از مشاغل و فعالیت های اقتصادی دیگر نشان از اثر گذاری مستقیم ورزش حرفه ای در گردشگری شهری می باشد.

بازی زیبای ترکتور آذربایجان با پرسپولیس در روز جمعه هشتم شهریور سال ۸۹ نیز این امر را مجددا تقویت نمود. نزدیک به صد هزار نفر آدم در چند ساعت به صورت مستقیم در گردشگری ورزشی شهر کارسازی نمودند و به طور یقین باید این مقوله از منظر اقتصاد شهری مورد مطالعه و بررسی بیشتر قرار گیرد.

لازم است هم دولت و به تبع آن سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و هم شهرداریها و هم استانداریها و هم بخش خصوصی این مساله را به صورت جدی آنالیز کرده و به اشتغال و رونق صنعت گردشگری شهری کمک بیشتری نمایند. چرا که همه این عوامل موثر از کارکردهای آشکار و پنهان گردشگری ورزشی بهره مند خواهند بود.

یادداشت از حمید عباسی شکوهی: کارشناس اقتصاد شهری و شهرداریها