بازار بورس سهام که بخشی از بازار بزرگ سرمایه در ایران هست. امروزه عرضه سهام شرکت های بزرگ دولتی نیز بر رونق آن افزوده است. بر همین اساس مردم شهرها و سرمایه گذاران فراوانی برای ورود به آن در تلاش هستند. اخبار میدانی حاکی از آن هست که همه مردم به دنبال کد سهامداری هستند. سرمایه گذاران در حال تغییر استراتژی سرمایه گذاری خود از طلا و مسکن به سمت خرید سهام هستند. سودهای بالای عرضه های اولیه سهام متقاضیان زیادی دارد.

حمایت دولت از بازار سرمایه باعث گردیده فعلا به احتمال زیاد تا شش ماه آینده شاهد رونق چشمگیر این بازار باشیم. حمایت آشکار دولت به ویژه آقای دکتر دژپسند وزیر اقتصاد و آقای دکتر همتی رئیس بانک مرکزی از این بازارها بر این موضوع اهمیت بیشتری داده است. عرضه سهام شرکت های بزرگی نظیر شستا و جلب نظر مقام معظم رهبری باعث گردیده شرکت های زیر مجموعه ستاد اجرایی امام (ره) نیز به این بازار ورود پیدا کنند.

سوال اصلی این نوشتار:

یکی از بنگاههای بزرگ اقتصادی کلانشهرها؛ شهرداریها هستند. آیا ساختار مالی آنها امکان بهره برداری از این بازار بزرگ سرمایه دارند؟

درآمد حاصل از فروش تراکم و عوارض ساخت و ساز، که ۸۰ درصد منابع شهرداری را تامین کرده است مسیری بی ثبات و غیر قابل اعتماد است و نتایج خطرناکی به همراه دارد و امروز زیست شهری تهران را با چالش روبرو کرده است.

متاسفانه شهرداریها با سهامداری در بانک شهر فقط به فکر اخذ وام و تسهیلات از این بانک بوده است. ظرفیت های جدید بازار سرمایه همچنان مورد توجه شهرداریها نبوده است. تنها استفاده شهرداریها فقط در بحث اوراکت مشارکت برای مترو در کلانشهرها و اوراق مشارکت برای برخی پروژه های بافت فرسوده بوده است. البته اخبار میدانی حاکی از آن است که شهرداریها در این نوع اخذ تسهیلات نیز مدیریت مالی خوبی نداشته اند. سازمان ترافیک شهرداری یکی از کلانشهرها برای پرداخت مطالبه پیمانکاران، دو میلیارد تومان از بانک شهر دریافت نموده است. متاسفانه تا امروز بعد از گذشت ده سال نسبت به عودت وام اقدام ننموده است. میزان بدهی سازمان مذکور از بابت عدم پرداخت اقساط وام مذکور به ده میلیارد تومان رسیده است.

آیا زمان آن نرسیده است که کلانشهرها از فرصت های بازار سرمایه به نفع شهروندان استفاده نمایند؟!

لازم است شورایهای اسلامی کلانشهرها با برگزاری جلسات کارشناسی از ظرفیتهای نهفته این بازار برای تامین مالی توسعه اقتصادی شهرها استفاده نمایند.

چرا شهرداریها از تاسیس شرکت سهامی عامی که در بازار بورس سهام آن می تواند عرضه شود برای توسعه شهر استفاده نمی نمایند؟! آیا دلیل و علت منطقی برای این نارکارآمدی خود دارند؟ آیا اطلاعات و دانش کافی ندارند؟ آیا کارشناس بومی و متخصص بازار سرمایه ندارند؟ آیا منفعت طلب های سنتی و سودجویان خاص اجازه نمی دهند؟

هر چه هست این بی بهره گی به مشکلات توسعه در شهرها بیش از پیش دامن خواهد زد. اقتصاد شهر را با رکود بیش از پیش مواجه خواهد ساخت. سطح زندگی شهروندان را تنزل خواهد داد و رقابت پذیری شهر را در بدترین شرایط نگه خواهد داشت.

در بسیاری از کلانشهرها، مدیریت شهری و شهرداری به دلیل ناتوانیهای مادی و معنوی خود، توسعه شهری را فدای ناکارامدی خود نموده اند. هنوز که هنوز هست دغدغه مدیران شهری و شهروندان شهر تبریز، آسفالت معابر و پر کردن چاله و چوله های محلات هست.

محقق شدن شهرهای هوشمند و شهرهای با اقتصاد پیشرفته نیازمند توسعه روشهای تامین مالی و بهره گیری از ظرفیت های بازار بورس سهام شرکت های توسعه ای می باشد.